Youp van ’t Hek verontschuldigde zich voor een – in zijn woorden – grove blunder in zijn eerdere column waarin hij schreef dat notabene de officier van justitie in de verkrachtingszaak van twee meisjes in hoger beroep was gegaan, omdat hij/zij de straf voor Michael P. te hoog vond. Youp verweerde zich dat hij dit ‘feit’ meerdere keren op het internet was tegengegekomen en nergens had gezien dat het werd tegengesproken. Dom? Ja! De NRC plaatste zo snel mogelijk een correctie.
In hoeverre deze column heeft bijgedragen aan de populariteit van de inmiddels door ruim 400.000 mensen getekende petitie voor een onderzoek naar het ‘falend rechtssysteem’ in de zaak van Michael P. is niet te zeggen. Wel is het een ‘feit’ dat met het tekenen van de petitie deze burgers ervan overtuigd zijn dat het veranderen van de wet zedendelicten kan voorkomen.
Folkert Jensma bekritiseert deze aanpak in dezelfde NRC van 21 oktober : de rechtsstaat is feilbaar, net als de officier en de rechter. Foutloze rechtssystemen bestaan net zo min als foutloze mensen. Wat je wel mag verwachten, schrijft hij, is dat als rechters mistasten, zoals hier, er intern een revisie plaatsvindt, waarna men conclusies voor zover die een algemene strekking hebben naar buiten brengt. En naar mijn idee zou het onderzoek dan ook over fouten van overige professionele betrokkenen moeten gaan.
De petitie is een behoefte om in actie te komen, om iets bij te dragen. Helaas zijn er ook mensen die dit doen door het bedreigen van het personeel van de kliniek, waar Michael P. behandeld werd.
Vanuit het vertrouwensonderzoek zijn er in dit verhaal in ieder geval twee aspecten relevant: 1) opinie-beïnvloeders hebben een voorbeeldfunctie. Zij doen er goed aan zorgvuldig te werk te gaan en zonodig hun fouten openlijk toe te geven, zoals van ’t Hek ook ruiterlijk deed. Dat versterkt het onderling vertrouwen. 2) Als je als medemens geraakt wordt door het leed van anderen, zoals in het geval van de moord op Anne Faber, is het goed om je medeleven te tonen, maar niet alle acties zijn even doeltreffend. En sommige acties, zoals het uiten van bedreigingen, zijn zeer verwerpelijk. Dat schaadt het onderling vertrouwen en het vertrouwen in de rechtsstaat.
Youp in het vervolg humorloos en saai? Liever niet! Maar ik doe wel een beroep op Youp om zich bij het schrijven af te vragen of zijn stukjes bijdragen aan het (herstel van) vertrouwen in de samenleving en in elkaar.